Drabiny ewakuacyjne to kluczowe narzędzia, które zapewniają bezpieczeństwo w sytuacjach awaryjnych. Są one niezbędnym elementem wyposażenia budynków wielopiętrowych – zarówno mieszkalnych, jak i komercyjnych. Dzisiaj dostarczamy dawkę surowych przepisów, norm i zasad, ale naprawdę warto je znać. 

Drabiny ewakuacyjne i ich rola w zapewnieniu bezpieczeństwa

Drabiny ewakuacyjne odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa zarówno w budynkach mieszkalnych, jak i komercyjnych. Są one istotnym elementem systemów ewakuacyjnych, które mają na celu ochronę życia i zdrowia ludzi w sytuacjach kryzysowych, takich jak pożar, awaria instalacji czy inne zagrożenia. Chociaż często są traktowane jako środek ostateczny, w momencie, gdy inne drogi ewakuacyjne stają się niedostępne, ich znaczenie nie może być bagatelizowane.

Podział drabin ewakuacyjnych

Drabiny pionowe można podzielić na cztery rodzaje według norm, jakie zostały przyjęte:

• DIN 18799-1

Norma DIN 18799-1 odnosi się do drabin mocowanych na stałe do konstrukcji budowlanych. Określa wymagania dotyczące projektowania, wykonania i montażu takich drabin, aby zapewnić ich trwałość i bezpieczeństwo.

• DIN 14094-1

Norma DIN 14094-1 dotyczy ochrony przeciwpożarowej i drabin ewakuacyjnych. Określa wymagania dotyczące drabin ewakuacyjnych, które mają być używane w sytuacjach pożarowych, w tym ich konstrukcji, materiałów i sposobu montażu.

• PN-EN ISO 14122-4

Norma PN-EN ISO 14122-4 dotyczy bezpieczeństwa maszyn i stałych środków dostępu do maszyn. Choć głównie odnosi się do drabin używanych w przemyśle, jej wymagania dotyczące bezpieczeństwa mogą być również stosowane w kontekście drabin ewakuacyjnych.

• PN-EN 14396

Norma PN-EN 14396 określa wymagania dla drabin do zamocowania na stałe w studzienkach włazowych. Specyficzna dla tego rodzaju zastosowań norma podkreśla znaczenie trwałości i bezpieczeństwa konstrukcji.

Z jakiego materiału wykonane są drabiny ewakuacyjne?

Wybór materiału do produkcji drabiny ewakuacyjnej zależy od wielu czynników, takich jak miejsce instalacji, warunki środowiskowe, wymagania dotyczące wytrzymałości oraz budżet. Jeśli drabina zamontowana jest głównie w celu kryzysowej ewakuacji, można postawić na lekkie i jednocześnie wytrzymałe aluminium. Jednak dla często eksploatowanej konstrukcji zalecana jest stal. Decyzja o wyborze odpowiedniego materiału powinna być podjęta z uwzględnieniem specyficznych potrzeb i warunków, w jakich drabina będzie używana, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo i trwałość.

Elementy konstrukcyjne drabiny pionowej

Drabiny ewakuacyjne są złożonymi konstrukcjami, które muszą spełniać szereg wymagań technicznych i bezpieczeństwa:

• Barierki ułatwiające wejście na dach powinny wystawać co najmniej 75 cm;
• Jeśli wysokość całej konstrukcji wynosi powyżej 3 m, powinna być zaopatrzona w kosz ochronny. Sam kosz powinien mieć 70-80 cm szerokości;
• Szerokość drabiny powinna wynosić co najmniej 50 cm;
• Odstęp między szczeblami powinien wynosić nie więcej niż 30 cm;
• Drabina powinna być zakotwiona do ściany w odstępie maksymalnie 2 m;
• W przypadku drabiny dłuższej niż 10 m, konieczne jest zastosowanie podestów spoczynkowych.

Jak się montuje drabiny ewakuacyjne?

Miejsce montażu drabiny ewakuacyjnej powinno być zaplanowane już na etapie projektowania budynku. Konieczność montażu takiej konstrukcji pojawia się, gdy budynek posiada więcej niż dwa piętra. Drabina powinna znajdować się w miejscu łatwo dostępnym – na pewno nie naprzeciwko okien i świetlików. Oczywiste jest wybranie takiej, która spełnia wszystkie normy bezpieczeństwa, a także odpowiada specyficznym warunkom lokalizacji i wysokości budynku. Montaż najlepiej powierzyć profesjonalistom, którzy przeprowadzą instalację w sposób sprawny i bezpieczny. 

Drabiny ewakuacyjne a przepisy prawne

• Prawo budowlane: Określa ogólne zasady dotyczące bezpieczeństwa budynków oraz wymagań, jakie muszą spełniać obiekty budowlane, w tym ewakuacyjne elementy infrastruktury. Zgodnie z przepisami budynki muszą być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby w razie zagrożenia umożliwić bezpieczne opuszczenie obiektu przez wszystkie osoby w nim przebywające. Drabiny ewakuacyjne stanowią jeden z tych elementów.
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury: Definiuje minimalne wymagania dla dróg ewakuacyjnych, a także zasady ich planowania. 
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków: Podkreśla, że drogi ewakuacyjne, w tym drabiny, muszą być zaprojektowane w sposób umożliwiający szybkie i bezpieczne opuszczenie budynku.
• Polska norma PN-EN ISO 14122-4: Dotyczy projektowania i budowy stałych środków dostępu do maszyn i konstrukcji, w tym drabin. Choć norma ta odnosi się głównie do przemysłu, jej wymogi mogą być stosowane również w kontekście drabin ewakuacyjnych, szczególnie w budynkach przemysłowych. Norma ta określa m.in. minimalne wymiary drabiny, odporność na obciążenia oraz wymóg stosowania koszy ochronnych przy wysokościach przekraczających 3 metry.

Alternatywy dla drabin ewakuacyjnych

Nie zawsze i nie wszędzie sprawdzą się drabiny ewakuacyjne. Czy wiesz, że zwykłe schody również są drogą ewakuacyjną? A co w przypadku, gdy w budynku przebywają osoby niepełnosprawne? Ewakuacja osób z niepełnosprawnościami stanowi jedno z największych wyzwań w planowaniu systemów bezpieczeństwa budynków. Te osoby, w zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności, mogą napotkać trudności związane z mobilnością, wzrokiem, słuchem czy zrozumieniem sytuacji awaryjnej. W związku z tym niezbędne jest dostosowanie infrastruktury ewakuacyjnej oraz procedur do ich potrzeb, aby zapewnić im skuteczną, bezpieczną i sprawną ewakuację w sytuacjach kryzysowych.

W wielu nowoczesnych budynkach instalowane są platformy ewakuacyjne lub specjalne windy, które umożliwiają osobom z ograniczoną mobilnością bezpieczne opuszczenie wyższych pięter. Windy te muszą spełniać określone normy, być odporne na działanie ognia i dymu oraz posiadać systemy zasilania awaryjnego, aby działały nawet podczas awarii prądu. Dostosowanie ścieżek ewakuacyjnych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami jest kluczowym elementem planowania bezpieczeństwa w budynkach. Powinny one uwzględniać szerokie korytarze, brak progów oraz dostępność ramp, co umożliwia płynne poruszanie się na wózkach inwalidzkich. Ważne jest także, aby drzwi ewakuacyjne były odpowiednio szerokie i wyposażone w automatyczne mechanizmy otwierania.

Konstrukcja drabiny ewakuacyjnej wymaga uwzględnienia wielu istotnych aspektów technicznych, aby zapewnić jej niezawodność i bezpieczeństwo w sytuacjach awaryjnych. Ponadto drabina musi spełniać wszystkie obowiązujące normy i przepisy, co gwarantuje jej zgodność z wymogami bezpieczeństwa. Inwestycja w solidnie zaprojektowaną i wykonaną drabinę ewakuacyjną to inwestycja w bezpieczeństwo i spokój użytkowników.