Praca na drabinie, choć wydaje się być codzienną czynnością na budowie czy w ogrodzie, niesie ze sobą wiele zagrożeń, jeśli nie jest wykonywana zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Drabiny są niezbędnym narzędziem w wielu branżach, ale ich niewłaściwe użytkowanie może prowadzić do poważnych wypadków. Dlatego też ważne jest, aby znać i przestrzegać odpowiednich przepisów BHP, aby zminimalizować ryzyko i zapewnić sobie i innym bezpieczeństwo.

 

Wybór odpowiedniej drabiny

Podstawowym krokiem jest wybór odpowiedniej drabiny do konkretnego zadania. Zgodnie z przepisami BHP drabina musi być dobrana odpowiednio do wysokości pracy, ciężaru osoby na niej pracującej oraz rodzaju pracy, która ma być wykonywana. Nawet drabina w doskonałym stanie technicznym, jeśli zostanie użyta w sposób niezgodny z jej przeznaczeniem, może prowadzić do poważnych wypadków. Przykładowo, kiedy praca wymaga dostępu do wysokiego punktu, a użyta drabina jest zbyt krótka, pojawia się pokusa stawania na najwyższym szczeblu lub prób balansowania na niestabilnej pozycji. W takich sytuacjach łatwo o utratę równowagi, co może prowadzić do upadku. Zgodnie z przepisami BHP użytkownik drabiny nie powinien stawać na trzech najwyższych szczeblach drabiny przystawnej ani na dwóch najwyższych szczeblach drabiny wolnostojącej, gdyż te miejsca nie zapewniają odpowiedniego podparcia i stabilności.

 

Prawidłowe ustawienie drabiny

Przed rozpoczęciem pracy należy upewnić się, że drabina jest ustawiona na stabilnym, równym podłożu, wolnym od śliskich substancji. W przypadku drabin rozstawnych, należy upewnić się, że są one w pełni rozłożone, a wszystkie blokady są zabezpieczone. 

 

Praca na drabinie to praca na wysokości!

Zgodnie z polskimi przepisami BHP praca na wysokości obejmuje wszystkie czynności wykonywane na powierzchni, która znajduje się minimum 1 metr nad poziomem podłoża. Oznacza to, że nawet, gdy praca odbywa się na stosunkowo niskiej drabinie, jest ona traktowana jako praca na wysokości. 

Jednym z największych zagrożeń podczas pracy na niskich wysokościach jest złudne poczucie bezpieczeństwa. Pracownicy często bagatelizują ryzyko związane z pracą na wysokości 1-2 metrów, uznając, że upadek z takiej wysokości nie jest groźny. Jednak statystyki wypadków pokazują, że upadki z niskich wysokości mogą być równie niebezpieczne jak te z większych wysokości. Upadek z wysokości 1 metra może prowadzić do złamań, urazów głowy czy kręgosłupa, zwłaszcza jeśli następuje na twardą powierzchnię. Dlatego tak ważne jest, aby nawet przy pracy na niskich drabinach przestrzegać wszystkich zasad BHP.

 

Regularne kontrole 

Aby zapewnić bezpieczeństwo podczas pracy na drabinie, niezbędne są regularne kontrole stanu technicznego tego sprzętu. Drabiny, zarówno te używane w pracy, jak i w domu, powinny być systematycznie sprawdzane pod kątem uszkodzeń mechanicznych, takich jak pęknięcia, zniekształcenia czy obluzowane elementy. Zgodnie z przepisami BHP, przed każdym użyciem drabiny należy dokonać jej oględzin, a w razie wykrycia jakichkolwiek uszkodzeń, drabina powinna być natychmiast wycofana z użytku i naprawiona lub zastąpiona nową.

 

Szkolenie pracowników

Każdy pracownik, który ma kontakt z pracą na drabinach, powinien przejść odpowiednie szkolenie BHP. Szkolenie to powinno obejmować zarówno teoretyczne, jak i praktyczne aspekty bezpiecznego korzystania z drabin, w tym zasady ustawiania drabiny, wybór odpowiedniego sprzętu, a także postępowanie w przypadku awarii drabiny. Ważne jest, aby pracownicy byli świadomi ryzyka związanego z pracą na wysokości i potrafili rozpoznać sytuacje, w których może dojść do niebezpieczeństwa.

 

Odpowiednia odzież i obuwie

Bezpieczeństwo pracy na drabinie zależy także od odpowiedniego obuwia i odzieży roboczej. Pracownicy powinni nosić stabilne, antypoślizgowe buty, które zapewniają dobrą przyczepność do stopni drabiny. Również odzież robocza nie może krępować ruchów ani zawierać luźnych elementów, które mogłyby zahaczyć się o drabinę i doprowadzić do upadku. Dodatkowo, w niektórych przypadkach, zwłaszcza na większych wysokościach, konieczne jest użycie środków ochrony indywidualnej, takich jak uprzęże bezpieczeństwa.

 

Wypadek – i co dalej? 

Sytuacja	Postępowanie	Opis
Upadek z drabiny	Ocena stanu poszkodowanego Zabezpieczenie miejsca wypadku Wezwanie pomocy	Sprawdź, czy osoba jest przytomna, czy oddycha i czy nie ma widocznych obrażeń. Upewnij się, że nikt inny nie ulegnie wypadkowi, usuwając drabinę lub inne niebezpieczne przedmioty. Wezwij pogotowie ratunkowe pod numerem 112.
Urazy	Unieruchomienie kończyny Wezwanie pomocy	Jeśli to możliwe, unieruchom uszkodzoną kończynę, nie starając się samodzielnie nastawiać złamań. Skontaktuj się z odpowiednimi służbami ratunkowymi.
Utrata przytomności	Sprawdzenie oddechu i pulsu Ułożenie poszkodowanego w pozycji bocznej Wezwanie pomocy	Jeśli poszkodowany nie oddycha lub nie ma pulsu, natychmiast rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO) i wezwij pomoc. Jeśli oddycha, ułóż go w pozycji bocznej ustalonej, aby zapewnić drożność dróg oddechowych.
Krwotok	Zastosowanie ucisku bezpośredniego Podniesienie zranionej kończyny (jeśli to możliwe) Wezwanie pomocy	Zastosuj ucisk bezpośredni na ranę, aby zatamować krwawienie. Jeśli to możliwe, podnieś zranioną kończynę powyżej poziomu serca. Wezwij pogotowie ratunkowe.

Bezpieczna praca na drabinie wymaga nie tylko odpowiedniego sprzętu, ale także świadomości zagrożeń, regularnych szkoleń oraz przestrzegania przepisów BHP. Nawet na stosunkowo niskiej wysokości ryzyko upadku może być poważne, dlatego tak ważne jest, aby każdy pracownik znał i stosował się do zasad bezpieczeństwa. Odpowiedni wybór drabiny, jej prawidłowe ustawienie, stosowanie ochrony indywidualnej oraz unikanie pracy w trudnych warunkach atmosferycznych to podstawowe kroki, które mogą znacząco zredukować ryzyko wypadków. Pracodawcy mają obowiązek zapewnić odpowiednie warunki pracy, a pracownicy powinni dbać o własne bezpieczeństwo, stosując się do wytycznych i regularnie uczestnicząc w szkoleniach BHP.